علت زانو درد و معرفی بهترین روش های درمان آن

زانو درد امروزه یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن دست و پنجه نرم می کنند و برخلاف گذشته تنها مختص افراد سالمند نیست. این مشکل در زمان راه رفتن، ایستادن، خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین بیشتر از هر زمان دیگری خود را نشان خواهد داد و در خیلی از اوقات زندگی روزمره افراد را مختل می کند. اگر شما نیز جزو افرادی هستید که از درد زانو رنج می برید و به دنبال درمان زانو درد فوری یا درمان زانودرد در خانه هستید خواندن این مطلب می تواند به شما کمک زیادی کند، با ما همراه باشید:

علت زانو درد چیست؟

در بین مفصل های بدن، مفصل زانو یکی از مهم ترین مفاصل محسوب می شود. این مفصل متحمل بیشتر وزن بدن است و در راه رفتن و حرکت افراد نقشی بسیار مهم و تعیین کننده دارد. دلایل مختلفی ممکن است زمینه ساز ایجاد زانو درد در افراد شود. در ادامه با هم رایج ترین علل زانو درد را با هم بررسی می کنیم:

1. آسیب دیدگی زانو

در صورتی که به مفصل و استخوان زانو فشار وارد شده و این فشار منجر به تغییر شکل زانو شود، افراد با مشکل درد زانو روبه رو می شوند. متاسفانه زانو از بخش هایی است که در بدن بیشتر از دیگر بخش ها در معرض آسیب دیدگی است. افراد در شرایط مختلف ممکن است به دلیل زمین خوردن و زانوی آن ها صدمه ببیند و این موضوع در بین افراد ورزشکار نیز بسیار شایع است.
بنابراین یکی از علل ایجاد زانو درد، پیچ خوردگی و ضربه و فشار شدید به زانو است و بعد از آن افراد درد در ناحیه زانو را تجربه خواهند نمود.

2. آرتروز زانو

آرتروز زانو، استئوآرتریت یا ساییدگی نیز یکی دیگر از مشکلات شایعی است که درد زانو را به همراه خواهد داشت. این بیماری، مفصل زانو را از بین برده و باعث می شود افراد در راه رفتن دچار مشکل شوند و از طرفی به دلیل از دست دادن بخش مهمی از زانو، درد شدیدی خواهند داشت. این موضوع در برخی افراد شکل پاها را نیز تغییر می دهد.

3. آسیب دیدگی رباط زانو

صدمه دیدن رباط زانو نیز یکی از مشکلاتی است که بیشتر افراد در ورزش با آن روبه رو می شوند. مفصل زانو برای کار کردن صحیح نیاز به 4 رباط مهم و اصلی دارد و در صورت آسیب دیدگی هر یک از این رباط ها، مفصل زانو نیز به شدت تحت فشار قرار خواهد گرفت. از این رو از دیگر دلایل زانو درد را می توان آسیب دیدگی رباط صلیبی خلفی، آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی، آسیب دیدگی رباط طرفی داخلی و آسیب دیدگی رباط طرفی خارجی دانست.

4. آسیب دیدگی منیسک زانو

یکی از بخش های مهم زانو، منیسک است که در صورت وارد شدن فشار بیش از حد به آن یا انجام فعالیت های سنگین، بافت آن آسیب دیده و حتی گاهی پاره می شود. آسیب دیدگی منیسک زانو فشار زیادی را به مفصل زانو وارد کرده و سبب اختلال در عملکرد صحیح زانو می شود و البته درد زانو را نیز به همراه خواهد داشت.

5. در رفتگی کشکک زانو

با در رفتگی زانو، کشکک زانو تحت تاثیر قرار گرفته، جابجا شده و از جای خود خارج خواهد شد. از این رو فرد به هنگام راه رفتن، خم کردن زانو و دیگر فعالیت ها درد بسیاری را احساس می کند.

6. انحراف استخوان زانو

تغییر شکل زانوها و انحراف استخوان زانو از دیگر علل زانو درد است. دلایل مختلفی ممکن است سبب انحراف زانو شوند که یکی از شایع ترین آن ها پای پرانتزی یا پای ضربدری است که در بلندمدت سبب درد زانو و نیز انحراف استخوان ها از جای اصلی می شود.

سایر علل زانو درد

همانطور که گفتیم زانودرد می تواند بر اثر علل مختلفی رخ دهد. در کنار موارد بالا، دلایل زیر را نیز می توان علل ایجاد زانو درد در افراد دانست:

1. بورسیت کشکک زانو
2. آسیب دیدگی رباط جانبی یا لیگامان های کلترال
3. کیست پشت زانو
4. نرمی غضروف کشکک زانو
5. سندروم باند ایلیوتیبیال
6. سندروم درد پاتلوفمورال

علائم زانو درد

بسته به این که چه مشکلی سبب درد زانو شده است علائم زانو درد نیز در هر فردی متفاوت از دیگری خواهد بود. اما به طور کلی درد زانو با علائم و نشانه های زیر همراه است:

1. زانو ورم کرده و سفت می شود.
2. پوست روی زانو قرمز و گرم خواهد شد.
3. فرد در بخش زانو احساس ضعف یا ناپایداری دارد.
4. از محل مفصل زانو صدا شنیده می شود.
5. فرد در صاف کردن کامل زانوی خود ناتوان است.

نحوه تشخیص زانو درد

برای درمان زانو درد نیاز است که در وهله اول علت بروز این مشکل تشخیص داده شده و بعد براساس نوع مشکل، بهترین روش درمانی برای درمان زانو درد فوری انتخاب شود. به طور کلی برای تشخیص زانودرد، بسته به شرایط و نیز صلاحدید پزشک از روش های زیر استفاده خواهد شد:

تشخیص زانودرد از طریق معاینه بالینی

یکی از روش های کارآمد برای تشخیص زانو درد، معاینه بالینی است که در طی آن پزشک تشخیص خواهد داد که درد موجود، ناشی از مشکلی در زانو است یا علل دیگری سبب این درد شده اند. چرا که در برخی مواقع این درد ارجاعی از دیگر نقاط بدن است که به شکل زانو درد خود را نشان خواهد داد. در این روش تشخیصی پزشک براساس شرایط و ویژگی های خاص بیمار، سابقه بیمار و نتایج معاینه بالینی، اقدام به تشخیص خواهد نمود. گاهی ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق و نیز درمان زانودرد، به دیگر اطلاعات یا دیگر روش ها نیاز داشته باشد.

تشخیص زانو درد از طریق رادیوگرافی

رادیوگرافی یکی از روش هایی است که از طریق آن می توان از استخوان تشکیل دهنده مفصل زانو تصویری دوبعدی تهیه نمود. در این روش برای تصویربرداری از پرتو اشعه ایکس کمک گرفته می شود. این روش برای تشخیص مواردی چون هم محوری ساختارهای مفصل، فضای مفصل، خار یا زائده استخوانی در رابطه با مشکل درد زانو کاربرد دارد.

تشخیص زانودرد از طریق سی تی اسکن (CAT)

سی تی اسکن یا اسکن توموگرافی محوری رایانه ای یک آزمایش غیرتهاجمی است که تصاویر متعددی را از زانو به روش ترکیب تجهیزات رادیوگرافی با رایانه های پیچیده تهیه خواهد نمود. در واقع در این روش رایانه برای تهیه تصویری سه بعدی از زانو، تصاویر مجزا را با هم ادغام می کند. به دلیل وضوح بیشتر تصاویر بافت های نرمی چون رباط و عضله در روش سی تی اسکن در مقایسه با روش رادیوگرافی معمولی، این روش یک روش عالی برای تشخیص مشکلاتی چون پارگی مینیسک زانو است.

تشخیص زانو درد از طریق تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)

در این روش تشخیص زانودرد، برای آن که از زانو تصویری سیاه و سفید با سایه های خاکستری به دست آید آهنربایی قوی به یک رایانه متصل می شود. به دلیل امکان مشاهده بافت های نرم و استخوان ها در روش ام آر آی، این روش را می توان برای تشخیص آسیب دیدگی های غضروف، تاندون، مینیسک، رباط و نیز نواحی متورم بسیار مناسب دانست.

تشخیص زانودرد از طریق سونوگرافی

سونوگرافی را نیز می توان از دیگر روش های کاربردی برای تشخیص زانودرد دانست. در این روش برای تولید تصاویر در زمان واقعی از ساختارهای بافت نرم درون و اطراف زانوی فرد، از امواج صوتی استفاده می شود.

انواع روش های درمانی زانو درد

خوشبختانه این روزها با وجود پیشرفت علم و تکنولوژی، درمان بسیاری از بیماری ها بسیار آسان شده است و درمان زانو درد فوری نیز یک موضوع دست نیافتنی نیست. بسته به نوع زانو درد می توان از روش درمانی مناسبی برای دردزانو استفاده نمود. گاهی در یک فرد زانو درد از طریق درمان زانو درد در خانه امکان پذیر است و در برخی افراد نیز تنها راه چاره، عمل جراحی است. به طور کلی می توان روش های درمانی زانودرد را به دو دسته روش های جراحی و غیرجراحی تقسیم کرد. در ادامه با تمامی این روش های درمانی زانو درد آشنا خواهیم شد:

روش های غیرجراحی درمان زانو درد

1. استفاده از روش PRP برای درمان زانو

یکی از روش های جدید برای درمان زانو درد، روش PRP است. پی آر پی در واقع دارای مقدار زیادی پلاکت است و پلاکت نیز بخشی از خون می باشد که به دلیل برخورداری از فاکتورهای رشد و پروتئین، نقش موثری در ترمیم بافت آسیب دیده، بهبود عملکرد مفصل و عضلات و کاهش درد محل آسیب دارد. در این روش برای درمان زانو درد از پلاکت های خون بیمار استفاده شده و از این رو این روش درمانی را می توان روشی ایمن و به دور از هر نوع واکنش آلرژیک دانست که از انتقال هر نوع بیماری نیز جلوگیری خواهد کرد.

این روش در مقایسه با دیگر روش های تزریقی معمولاً موثرتر است و در خیلی از مواقع باعث شده نیازی به عمل جراحی و تعویض مفصل زانو نباشد. پی آر پی زانو برای درمان مشکلاتی چون التهاب مفصل و آرتروز زانو، کشیدگی و آسیب دیدگی تانون و ناپایداری و کشیدگی زانو موثر است.

2. تزریق ژل برای درمان زانودرد

یکی از روش های کارآمد برای درمان مشکلاتی از قبیل آرتروز زانو، تزریق ژل هیالورونیک اسید یا تزریق داخل مفصلی است. به طور طبیعی زانو دارای هیالورونیک است و تزریق بیشتر آن باعث شده روند تخریب غضروف ها، آهسته تر انجام شود و با توجه به آن که لایه ای محافظتی بر روی غضروف ها به وجود آورده می تواند درد زانو را کاهش دهد. این روش درمانی دارای عوارض کمی است و البته دوره نقاهت آن نیز بسیار کوتاه می باشد. در صورتی که افراد آمادگی و شرایط لازم برای جراحی را نداشته باشند این روش می تواند خیلی از اوقات یک روش کارآمد برای درمان زانو درد شدید محسوب شود.

3. اوزون درمانی برای درمان زانو درد

در روش اوزون درمانی در واقع برای درمان عارضه یا زخم زانو، گاز اوزون به این بخش از بدن تزریق خواهد شد. این گاز در واقع از طریق تحریک سیستم ایمنی بدن عارضه های مربوط به زانو را درمان می کند. این روش بر روی زانو تاثیرات درمانی زیادی دارد که از بین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. جریان خون را تحریک نموده و سبب فعالیت آنزیم ها می شود.
2. دستگاه ایمنی را فعال می کند.
3. موجب فعالیت ضد میکروبی و بازسازی بافت ها می شود.

لازم به ذکر است که برای اثربخشی این روش، نیاز است که حتماً اوزون تراپی توسط پزشکی ماهر انجام شود.

4. ورزش تقویت عضلات برای درمان زانودرد

ورزش یکی از راه های موثر و کم عارضه برای درمان مشکل زانو درد است. در خیلی از اوقات می توان به کمک ورزش، عضلات را تقویت نموده و به این شکل درد زانو را کاهش داد. البته برای ورزش تقویت عضلات جهت درمان زانودرد حتماً باید همه چیز زیر نظر یک پزشک متخصص طب فیزیکی در زمینه ارتوپد انجام شود. ورزش هایی زیادی وجود دارند که می توانند به کاهش درد زانو کمک کنند که از بین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. تمرینات ایزومتریک عضله چهار سر ران
2. بالا بردن ساق پا جهت تقویت عضلات چهار سر ران
3. بالا بردن ساق پا جهت تقویت عضلات خارجی ران
4. بالا بردن ساق جهت تقویت عضله داخلی ران
5. تمرینات کششی باسن
6. چرخش عضلات همسترینگ جهت تقویت آن ها
7. ورزش های سبک نظیر پیاده روی

هر یک از این تمرینات در صورتی که به درستی و منظم انجام شوند می توانند در کاهش درد زانو تاثیر مثبتی داشته باشند اما در غیر اینصورت ممکن است این درد را تشدید کنند.

5. فیزیوتراپی برای درمان زانو درد

فیزیوتراپی زانو نیز یکی دیگر از روش های موثر برای درمان زانو درد است. این روش در خیلی از اوقات می تواند نیاز فرد به عمل جراحی زانو را نیز از بین ببرد. با استفاده از روش فیزیوتراپی می توان علائم بیماری ها و آسیب های مفصل زانو را درمان نمود. در واقع این روش روشی غیرتهاجمی برای بیماری ها و اختلالات اسکلتی عضلانی نظیر زانودرد است که این روزها بیشتر مورداستفاده قرار می گیرد. برای این که این روش نتیجه مطلوبی بر روی درمان زانو درد شدید داشته باشد باید حتماً به صورت منظم جلسات آن دنبال شود.

6. مصرف دارو برای درمان زانودرد

برخی از اوقات پزشک برای کاهش درد زانو داروهایی تجویز می کند. به کمک مسکن ها و تسکین دهنده ها می توان درد زانو را کاهش داد. برای مثال برای کاهش و کنترل درد می توان از استامینوفن استفاده کرد، کورتیکواستروئیدها التهاب را کاهش می دهند و همچنین التهاب زانو را می توان به کمک داروهای ضد ویروس متوقف کرد. البته تمامی این داروها باید توسط دکتر متخصص تجویز شده و به هیچ عنوان نباید خودسرانه مصرف شوند.

7. آب درمانی برای درمان زانو درد

برای درمان برخی از بیماری های زانو مانند آرتروز زانو، روماتیسم مفصلی زانو می توان از روش آب درمانی استفاده نمود. استفاده از این روش حتی گاهی بعد از عمل جراحی تعویض زانو نیز توصیه می شود. آب درمانی از طریق گرمای آب کمک می کند تا عضلات آرام شده و درد کاهش پیدا کند و به دلیل کاهش فشار وزن بدن بر روی زانو فرد راحت تر بتواند تمرینات ورزشی را انجام دهد.

8. استفاده از زانوبند برای درمان زانودرد

به کمک زانوبند نیز می توان به درمان زانودرد و نیز کاهش این درد کمک نمود. برخی از مشکلات زانو از قبیل آرتروز زانو، التهاب تاندون ها، پارگی های جزئی یا کامل رابط های زانو، آسیب دیدگی منیسک های زانو، تخریب غضروف مفاصل را می توان به کمک استفاده منظم و صحیح از زانوبند درمان نموده و بهبود بخشید.

9. سرما درمانی و گرما درمانی برای درمان زانو درد

روش سرما و گرما درمانی نیز از روش های کارآمد برای کاهش و تسکین دردزانو هستند که البته بسته به تشخیص پزشک و نیز علت ایجاد زانودرد انتخاب خواهند شد. در این روش ها بر روی زانو کمپرس سرد یا گرم قرار داده می شود. گرما کمک می کند جریان خون در بدن بهبود پیدا نموده و در نتیجه زانو توانایی حرکتی بیشتری بیابد. از طرفی سرما نیز از طریق کرخت نمودن رگ های عصبی به کاهش سرعت انتقال درد کمک می کند.

جراحی زانو برای درمان زانو درد

در صورتی که زانو آسیب شدیدی دیده باشد دیگر روش های غیرجراحی کارساز نیستند باید به سراغ جراحی رفت. اگر چه بسیاری از پزشکان به دلیل دوره نقاهت طولانی و درد شدید عمل جراحی، حدالامکان از این روش خودداری خواهند نمود اما گاهی اوقات تنها راه باقی مانده درمان از طریق جراحی است. البته جراحی زانو نیز به روش های مختلفی انجام می شود که در ادامه هر یک از این روش ها معرفی شده اند:

جراحی آرتروسکوپی

در این روش بر روی مفصل زانو شکافی کوچک ایجاد شده و برای مشاهده دقیق توسط پزشک، لوله آرتروسکوپ به موضع درد فرستاده می شود تا محل جراحی به طور دقیق مشخص شود. این عمل را می توان روشی کم تهاجمی و سرپایی دانست که برای درد شدید مفصل یا آسیب دیدگی شدید غضروف زانو به کار برده می شود.

جراحی استنوتومی

از این روش جراحی زمانی استفاده می شود که به دلیل تغییر شکل استخوان زانو، وزن بدن شکل نامتعادلی به زانو وارد شود. در این روش بخشی از استخوان زانو برش داده شده و پزشک با تغییر استخوان درشت نی و جابجایی مفصل زانو، به تصحیح فرم زانو می پردازد.

جراحی آرتروپلاستی

این روش که با نام جراحی تعویض مفصل زانو نیز شناخته می شود یک روش پرتهاجم برای درمان زانودرد است. این روش برای درمان زانو درد شدید به کار برده می شود. در صورتی که بیمار دیگر قادر به حرکت مفصل زانوی خود نباشد و فعالیت روزمره او دچار اختلال شده باشد از این روش استفاده می شود. در این عمل، بخش های آسیب دیده غضروف کاملاً از مفصل زانو خارج شده و مفصلی مصنوعی جایگزین آن می شود.

چگونه از زانودرد پیشگیری کنیم؟

به دلیل مشکلات و ناراحتی هایی که زانو درد با خود به همراه دارد و زندگی روتین افراد را مختل می کند یکی از بهترین راه ها پیشگیری از زانودرد است. موارد زیر را می توان از فاکتورهای مهم در راستای پیشگیری از زانو درد دانست:
1. سعی کنید همیشه وزن متعادلی داشته باشید. اضافه وزن می تواند فشار زیادی به زانوها وارد کرده و موجب زانودرد شود.
2. مفاصل خود را نرم نگه داشته و عضلات زانو را قوی کنید. عضلات خشک می توانند مشکلات زیادی را برای زانو به وجود آورند. برای تقویت عضلات اطراف زانو می توانید به شکل صحیح و منظم آن ها را نرمش دهید.
3. در صورتی که اهل ورزش هستید حتماً در انجام حرکات ورزشی محتاط باشید و البته در زمان ورزش، از لباس و ابزار مناسب استفاده کنید.

سوالات رایج در خصوص زانو درد و نیز درمان دردزانو

کمبود چه ویتامینی باعث زانو درد می شود؟

گاهی درد زانو می تواند نشان دهنده کمبود ویتامین D در بدن باشد. این ویتامین ترکیبی طبیعی است که سبب تنظیم کلسیم و فسفر در بدن شده و کمبود آن می تواند مشکل آفرین باشد. برای همین با حفظ میزان ویتامین دی در بدن می توان به کاهش و تسکین زانو درد کمک نمود.
از دیگر ویتامین هایی که در کاهش زانو درد موثر هستند می توان به ویتامین C، ویتامین B12 و کلسیم اشاره کرد. لذا در صورت زانودرد شاید نیاز باشد میزان این ویتامین ها را نیز در بدن بررسی کنید.

علت زانو درد در زنان جوان چیست؟

معمولاً زانودرد در بین خانم ها بیشتر از آقایان رایج است. این مشکل اغلب بنابر دلایلی چون آناتومی خاص بدن خانم ها، انعطاف بیشتر رباط زانو در بانوان، وجود هورمون استروژن، قوت بیشتر ماهیچه های چهار سر در زنان در مقایسه با عضلات دو قلو و پوکی استخوان ،خانم ها بیشتر درگیر درد زانو خواهند شد.

علت زانو درد در چهل سالگی چیست؟

یکی از دلایل اصلی زانو درد در چهل سالگی آرتروز زانو است. اما این موضوع گاهی می تواند دلایل دیگری چون آسیب دیدگی مکرر زانو یا اضافه وزن داشته باشد.

درد زانو چپ ناشی از چیست؟

مشکلاتی از قبیل آرتروز، کشیدگی لیگامان ها، مشکلات تاندون و نیز عفونت زانو از علل شایع درد زانو چپ هستند که سرمنشاء آن ها کم تحرکی است.

علت درد زانو راست چیست؟

از شایع ترین دلایل درد زانو راست می توان به پیچیدگی و تجمع استخوان ها، رباط ها و تاندون ها ناشی از آسیب اشاره نمود. بیماری هایی چون استئوآرتریت، آسیب دیدگی رابط جانبی داخلی، تحریک پلیکا داخلی، بورسیت پس آنسرین و آرتریت روماتوئید نیز از دیگر مواردی هستند که سبب درد زانو راست می شوند.

برای درمان سریع زانو درد در خانه چکار کنیم؟

گاهی دردهای خفیف زانو که بر اثر آسیب دیدگی بافت نرم ایجاد شده اند را می توان به کمک روش هایی چون استفاده از یخ، کمپرس، استراحت و بالا قرار دادن زانو را تسکین بخشید. در واقع درمان سریع زانو درد در خانه در چنین شرایطی که زانو آسیب دیده است مراقبت از زانوی آسیب دیده و استراحت است.

درمان قطعی زانو درد چیست؟

به طور کلی نمی توان روش خاصی را برای درمان قطعی زانو درد مشخص نمود اما تمرین های ایروبیک کم برخورد که فشار کمی را به مفاصل وارد می کنند می توانند در درمان قطعی زانودرد بسیار موثر باشند که از بین آن ها می توان به پیاده روی، شنا، استفاده از دستگاه الیپتیکال و دوچرخه سواری اشاره کرد.

برای زانو درد چه بخوریم؟

موادغذایی مختلفی ممکن است در درمان زانودرد و تسکین آن موثر باشند که از بین آن ها می توان به سبزیجات، گردو، انگور، زنجبیل و… اشاره نمود.

چه رژیم غذایی برای زانو درد مناسب است؟

قطعاً تغذیه رژیم غذایی تاثیر بسیاری بر درمان بیماری های مختلف از جمله زانو درد خواهد داشت. بی شک با داشتن یک رژیم غذایی سالم و نیز سرشار از ویتامین ها و موادمغذی موردنیاز بدن می توان وزن متعادل تر و بدنی مقاوم تر داشت.

علت زانودرد در کودکان و نوجوانان چیست؟

در کودکان زانو درد مشکلی شایع است که از مهم ترین دلایل آن می توان به فعالیت بیش از حد و وارد شدن فشار به بخش زانوها اشاره نمود. نوجوانان نیز معمولاً در سنی هستند که علاقه بسیاری به ورزش هایی چون والیبال و بسکتبال از خود نشان خواهند داد و در این ورزش ها احتمال آسیب دیدگی زانو بر اثر بالا پریدن بسیار زیاد است.